Những so sánh giữa các cá nhân về thu nhập thực tế không cung cấp cho chúng ta cơ sở để so sánh giữa các cá nhân về sự hữu ích (mặc dù sự lỗ hổng đó nhiều khi bị bỏ qua trong kinh tế học phúc lợi ứng dụng thông qua việc áp đặt những giả định hoàn toàn độc đoán). Để đi từ so sánh các phương tiện dưới hình thức các chênh lệch về thu nhập đến một điều gì đó có thể đươc coi là bản thân có giá trị (chẳng hạn như niềm hạnh phúc hay sự tự do), chúng ta cần phải chú ý đến những thay đổi về hoàn cảnh có tác động đến tỷ lệ chuyển đổi. Giả định cho rằng cách tiếp cận về so sánh thu nhập là một cách “thực tế” hơn để tìm ra các sự khác nhau về lợi thế giữa người này và người khác là điều khó có thể đứng vững.
Hơn nữa, như tôi đã nêu, nhu cầu thảo luận việc đánh giá các năng lực theo ưu tiên công cộng là một tài sản quý, buộc chúng ta phải làm rõ những sự đánh giá giá trị là gì trong một lĩnh vực mà các phán xét về giá trị không thể và không nên tránh né. Thực vậy, sự tham gia của công chúng vào các cuộc thảo luận về đánh giá này tường minh hay mặc nhiên là bộ phận quan trọng của việc thực thi dân chủ và lựa chọn xã hội có trách nhiệm. Trong các vấn đề phán xét công cộng, không thể nào thực sự tránh né được nhu cầu đánh giá qua thảo luận công cộng.
Việc đánh giá công công không thể được thay thế bằng một giả định khôn ngoan nào đó. Có một số giả định có vẻ hiệu quả và được vận hành một cách trôi chảy bằng cách cố tình che đậy và làm tối đi sự lựa chọn các giá trị và trọng lượng. Thí dụ, người ta giả định thường là mạc nhiên rằng hai người giống nhau về hàm số nhu cầu thì phải có mối quan hệ giống nhau giữa các gói hàng và niềm hạnh phúc (bất kể là một trong hai người bị ốm, còn người kia thì không ốm, một người tàn tật còn người kia thì bình thường v.v…). Giả định đó về cơ bản là một cách tránh né yêu cầu phải xem xét nhiều ảnh hưởng quan trọng đối với niềm hạnh phúc. Chúng ta càng thấy rõ sự tránh né đó, như tôi đã cố gắng minh hoạ, khi bổ sung thêm vào các dữ liệu vé thu nhập và hàng hoá các loại thông tin khác (bao gồm các vấn đề hết sức quan trọng .quyết định đến sự sống chết của con người).
Như vậy, vấn đề thảo luận công cộng và sự tham gia của xã hội có vị trí trung tâm đối với việc xây dựng chính sách trong một khung khổ dân chủ. Việc sử dụng các quyền dân chủ kể cả quyền tự do chính trị và các quyền dân sự là một bộ phận rất quan trọng của bản thân việc xây dựng chính sách, ngoài những vai trò khác mà nó có thể có. Trong cách tiếp cận hướng về quyền tự do, các quyền tự do tham gia nhất thiết phải có vị trí trung tâm đối với việc phân tích chính sách công.
Từ khóa tìm kiếm nhiều: kinh tế tư bản chủ nghĩa
